Afasie: herstel of compensatie?

Omschrijving
Wat kunt u als specialist ouderengeneeskunde betekenen voor een patiënt met afasie? Veel patiënten met afasie willen beter leren spreken, maar in de praktijk blijkt het lastig om dit doel na te streven. Toch kan de communicatievaardigheid vaak verbeteren door het vinden van passende vormen van aanpassing en ondersteuning.

Afasie wordt meestal omgeschreven als niet-aangeboren taalstoornis, maar om het communicatiegedrag goed te begrijpen en passende doelen te stellen, is het belangrijk ook niet-talige cognitieve functies mee te nemen.
Deze cursus belicht chronische afasie vanuit een breder cognitief perspectief dan taal alleen. Hierdoor kunt u als specialist binnen een multi- of interdisciplinair team de inhoudelijke regie voeren over de afasiebehandeling. Het doel is om de alledaagse communicatievaardigheid van de cliënt te verbeteren, haalbare therapiedoelen te formuleren en gerichte adviezen te geven aan naasten en het behandelteam.

Hoewel het accent in deze cursus ligt op (chronische) afasie, komt ook de neurodegeneratieve aandoening primaire progressieve afasie (PPA) aanbod. Veel principes van de afasiebehandeling gelden ook, zelfs vaak in sterkere mate, voor de begeleiding van mensen met PPA.

Leerdoelen
Na het volgen van deze cursus kunt u:

• afasie definiëren in termen van zowel talige als niet-talige cognitieve stoornissen.
• neuropsychologische factoren benoemen die de communicatievaardigheid van mensen met afasie beïnvloeden, met name in de context van aanpassing aan chronische afasie.
• beargumenteren dat taaloefeningen gericht op herstel meestal niet geïndiceerd zijn bij mensen met afasie, ondanks dat dit vaak aansluit bij hun hulpvraag (‘weer kunnen praten zoals eerst’).
• uitleggen dat mensen met afasie vaak structurele hulp van een (getrainde) gesprekspartner nodig hebben om zich optimaal aan te passen aan blijvende taalproblemen, en dat naastbetrokkenen systematisch bij de logopedie betrokken moeten zijn.
• kritisch reflecteren binnen het multi- of interdisciplinaire behandelteam op de voortgang bij de logopedie, de haalbaarheid van de gestelde logopedische doelen, en het voorkomen van onnodige frustratie bij de spreker met afasie.
• de overlap en het verschil benoemen tussen afasie en primaire progressieve afasie (PPA).

Inhoudsopgave

• Introductie
• Voorkennis activeren
• Inleiding
• Afasie gedefinieerd
  • Afasie van Broca | afasie van Wernicke
  • Stoornis in taalvermogen of in taalvaardigheid?
• Hoe past een patiënt zich aan?
• Primaire progressieve afasie
• Communicatiebeïnvloedende factoren bij afasie
• Herstel van communicatievaardigheid
• Complexiteit van compensatietherapie
• Eindtoets
• Afsluiting