In het jaarlijkse inspectierapport is te lezen dat 55% van de vrouwen met een verzoek tot zwangerschapsafbreking zich in eerste instantie tot de huisarts wendt. 31% van de vrouwen maakt direct een afspraak bij een abortuskliniek voor een eerste gesprek, de overige 14% komt bij de kliniek binnen via een andere arts (bv. gynaecoloog). Het aantal zwangerschapsafbrekingen in Nederland bedraagt al sinds 2011 ongeveer 30.000; 27.000 daarvan betreft vrouwen die in Nederland wonen (dus ruim 3.000 vrouwen uit het buitenland)(jaarraportage Wafz 2017). Ongeveer 16.500 van deze vrouwen benaderen jaarlijks hun huisarts met een verzoek tot afbreking van hun zwangerschap. Daarbij komen nog de vrouwen die uiteindelijk toch afzien van een abortus. Hierover zijn geen exacte cijfers bekend.

U zult in uw praktijk gemiddeld twee tot drie keer per jaar geconfronteerd worden met een vrouw die ongepland en/of ongewenst zwanger is geraakt. In sommige praktijken kan dit wat vaker zijn, afhankelijk van de patiëntenpopulatie. Ongepland wil echter niet altijd zeggen dat de zwangerschap ook ongewenst is.

Ruim 15% van de vrouwen heeft vóór het consult met de huisarts nog géén beslissing genomen en zo’n 8% verandert daarna van gedachten. Dit betekent dat ruim 23% van de vrouwen die de huisarts voor de eerste keer consulteren vanwege de ongeplande zwangerschap, nog niet definitief heeft besloten wat ze wil en openstaat voor begeleiding.

Ondanks het feit dat u relatief weinig met abortus te maken krijgt, is het belangrijk dat u goed op de hoogte bent van het wettelijk kader waarbinnen een abortus in Nederland mag plaatsvinden. Ook is het belangrijk dat u als huisarts de vrouw kunt helpen bij het maken van een weloverwogen besluit. Om haar goed te kunnen voorlichten is kennis over de verschillende behandelmethoden onmisbaar. Er is extra aandacht gegeven aan de medicamenteuze overtijdbehandeling, omdat deze behandelmethode wellicht voor de huisarts toegankelijk zal worden. Aangezien de nazorg in veel gevallen door de huisarts geschiedt, meestal op verzoek van de vrouw, zult u ook moeten weten wat bij een nacontrole belangrijk is.

Na het doorlopen van deze cursus:

• bent u op de hoogte van het wettelijk kader waarbinnen de verschillende vormen van zwangerschapsafbreking mogen plaatsvinden.
• kunt u de aandachtspunten benoemen, die in een eerste gesprek aan de orde moeten komen.
• bent u op de hoogte van de verschillende behandelmethoden, en tot welke zwangerschapstermijn deze methoden toegepast kunnen worden.
• weet u waarop u bij de nacontrole moet letten.
• kunt u de risicogroepen met betrekking tot een moeizame verwerking en/of verhoogde kans op recidieven benoemen.
• weet u dat het bij zwangerschapsafbreking belangrijk is om in te gaan op falend en toekomstig anticonceptiegebruik.
• bent u zich bewust van uw eventuele vooroordelen ten aanzien van abortus.

Deze cursus bestaat uit twee modules en een eindtoets.